Topuk dikeni nedir, neden olur sorusu özellikle ayaklarında sık rahatsızlık duyanlar için önem taşıyor. Basit şekilde topuk dikeni; topuk kemiği ve tabanda bulunan çukur arasında oluşmuş kalsiyum birikintisidir. Genellikle 0,5 cm boyunda bulunur. Çıplak gözle fark etmek genellikle olanaklı değildir. Bu durum tanısını da zorlaştırabilir. Diken olarak adlandırılmasının sebebi ise kişiye adım attığında diken batıyormuş gibi bir his vermesinden kaynaklıdır. Topuk dikeninin oluşum sebepleri genellikle sert zeminde yürümek, koşmak ve zıplamaktan kaynaklıdır. Bu yüzden gün içinde çok ayakta kalanlar ile sporcularda sık görülen bir rahatsızlıktır.
Topuk Dikeni Nedir?
Topuk dikeni nedir sorusuna basit şekilde yanıt verilecek olursa topuk kemiğinde oluşmuş sivri uçlu kemik büyümesi olarak yanıt verilebilir. Topuk kemiğinin altında kalsiyum birikintisinden dolayı oluşur. İlgili bölgenin röntgeni çekildiğinde oluşmuş yapı 1 – 2 cm olarak çıkıntı şeklinde görülebilir.
Topuk dikeni başka bir sağlık sorununa bağlı olarak gelişebildiği gibi aynı zamanda kendiliğinden de meydana gelebilir. Topuk kısmının önünde, altında veya arkasında yer alabilir. Topuğun arkasında gelişmiş olan diken genel olarak aşil tendonu iltihabı ile ilişkilendirilmektedir. Ön kısımda görülen topuk dikeni ise plantar fasit ile ilişkilidir. Ayağın altından geçen ve topuk kemiğini de ayak parmaklarına bağlayan dokunun iltihaplanmasıdır.
Topuk Dikeninin Oluşum Nedenleri
Topuk dikeninin oluşum nedenleri farklı etmenler söz konusudur. Topuk kısmında, topuk kemiğinin altında en az birkaç ay boyunca kalsiyum birikmesi oluşunca topuk dikeni meydana gelecektir. Topuk dikenin oluşumu için bu durumda ani bir gelişimden söz edilmez. Eğer sorun ortaya çıkmışsa, daha önceki aylardan kalan bir durumun sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
Yumuşak doku tendonları, plantar veya kasların kronik şekilde gerileme yaşaması ile bölgesel iltihap gelişiyorsa bu durum kalsiyum birikmesinin en önemli nedenidir. Plantar fasya sayesinde topuk kemiği ayak parmaklarına bağlanmaktadır. Bu bağ dokusu şeridi iltihaplandığında kalsiyumun birikmesi meydana gelir.
Topuk dikeni oluşturacak durumlar şu şekilde sıralanabilir;
Bunun yanında farklı nedenlere bağlı olarak da topuk dikeni gelişebilir. En yaygın sebeplerinden olan plantar fasiit ile etmenler şu şekildedir;
Bu durumların yanında çeşitli hastalıklar da topuk dikeninin gelişimini tetikleyebilir. Bunlar ise;
Topuk Dikeni Belirtileri Neler, Nasıl Anlaşılır?
Topuk dikeni belirtileri özellikle oluşum aşamasında oldukça cılızdır. Hatta sancı göstermesine karşılık bile tespit edilmesi zor olabilir. Fakat kronik şekilde ağrı görülüyorsa bu durum topuk dikenine işaret edebilir. Topuk dikeninin anlaşılması noktasında yürüyüş veya koşu sırasında ağrı yaşanıyorsa, bu önemli bir belirti sayılabilir.
Genelde yataktan sabahları kalkıldığında ayak tabanında iğne batıyormuş gibi bir his şeklinde rahatsızlık görülür. Bu batma hissi sonrasında ise rahatsızlık verecek ve sürekli olarak kendisini hissettirecek bir acıya dönüşecektir. Uzun süre oturma sonrasında bu ağrı kısmen zayıflamış olsa da tekrar ayağa kalkıldığında ağrı tekrar görülecektir.
Bu ağrının yanında şu belirtilere de dikkat edilmelidir;
Topuk dikenini anlamak için ise kesin durum röntgen çekimidir. Genel olarak bu rahatsızlık çıplak göz ile anlaşılma konusunda olumlu sonuçlar vermez. Kemik çıkıntı röntgende görülüyorsa topuk dikeninden söz edilebilir.
Topuk Dikeni Tedavisi Nasıl Yapılır?
Topuk dikeni tedavisi için temel hedef ayağa oluşan basıncın azaltılması, iltihabın kontrol altında tutulması ve doku iyileşmesinin sağlanmasıdır. Bu yüzden de hem hekim tarafından verilecek tedavi yöntemlerine hem de kişi tarafından dikkat edilecek noktalara önem verilmelidir.
Topuk dikeni nasıl geçer sorusuna yanıt olarak şu yöntemler uygulanır;
Topuk dikeninin tedavisi için ameliyat nadir uygulanır ve diğer belirtilen yöntemlerden birisi veya birkaçı ile tedavi süreci yürütülerek ağrı giderilir. Ancak bir kez tedavi edilmiş olan topuk dikeni sonrasında tekrar edebilir. Bu yüzden tedavi sonrasında tekrar topuk dikeni oluşumu olmaması için dikkatli davranılmalıdır.
Araştırdığımız diğer kaynaklara göre Ayak Hastalıkları Uzmanı Dr. Miguel Cunha, DPM, topuk dikenlerinden nasıl kurtulunur yazısını okuyabilirsiniz.
Topuk Dikenini Rahatlatacak Egzersizler Neler?
Topuk dikenini rahatlatmak için egzersizler oldukça faydalı olmaktadır. Genel olarak bu rahatsızlık ayak ve baldırdaki kas ile bağların kısa olması sebebiyle oluşur. Bölgede bulunan yumuşak dokuların uzaması ve esnemesi için egzersiz yapmak şikayetlerin azalması için etkili olacaktır. Özellikle etkili olan egzersizler şu şekildedir;
Bu egzersizlerin yanında hekimin de önereceği yöntemler bulunacaktır. Topuk dikeni oluşumu sonrasında bir anda tedavi olanaklı değildir. Bu yüzden topuk dikeni teşhisi sonrasında düzenli egzersiz yapmak ağrıların giderilmesinde etkili olacaktır.